چرا افراد موفق هوش هیجانی بالایی دارند؟
انسان موجودی پیچیده است و ابعاد وجودی وی بسیار گسترده می‌باشد. ابعاد روحی روانی و فیزیولوژیکی وی کاملا به هم وابسته هستند و انسان در هر شرایطی که قرار بگیرد واکنش هایی روحی و جسمی به صورت تواما خواهد داشت. در بررسی ابعاد وجودی انسان به مفاهیمی مانند هیجان نیز بر می‌خوریم که تقریبا همه ما آشنایی دارند.
اما بسیاری نمی‌توانند به طور دقیق تشریح کنند که هیجان چیست؟ در این مطلب به تعریف واژه هیجان پرداخته و همچنین به تاثیرات توانایی کنترل و مدیریت هیجان در افراد به منظور دستیابی به موفقیت در زندگی اشاره می‌نماییم. در ادامه مطلب ” چرا افراد موفق هوش هیجانی بالایی دارند ” با ما همراه باشید.
تعریف هیجان
در حقیقت می‌توان گفت که هیجان نوعی پاسخ و واکنش است که بدن انسان در برابر محرک های خارجی و حتی درونی از خود نشان می‌دهد. به طور معمول ویژگی هیجان این است که به صورت آنی صورت می‌گیرد. وقتی شرایط خاصی برای انسان پیش بیاید که به تغییرات فیزیولوژیک شود و با حالت هایی مثل شادی، غم، ترس، تعجب، خشم و عصبانیت، بیزاری و نفرت و غیره همراه شود معمولا واکنشی آنی به نام هیجان از انسان سر می‌زند.
متخصصان روان شناسی اعتقاد دارند هیجانات از تغییرات فیزیولوژیک، احساسات و رفتارها شکل می‌گیرند و به صورت پدیده های روانی، زیستی و رفتاری بروز می‌کنند. به عنوان مثال وقتی فردی از قرار گرفتن در موقعیتی ملتهب می‌ترسد، هر سه بعد هیجان را تجربه می‌کند. بدین ترتیب که بخش فیزیولوژیک هیجان به صورت تغییرات و واکنش های بدن انسان مانند خشک شدن دهان، تغییر رنگ پوست و حالت چهره و بالا رفتن تعداد ضربان قلب خود را نشان می‌دهد.
بخش احساسی و روانی هیجان بدین صورت تجربه می‌شود که به فرد کاملا حالت ترس از موقعیتی که در آن قرار گرفته را احساس می‌کند. اما جنبه رفتاری هیجان در این حالت بدین صورت است که در برابر هر نوعی از هیجان انسان رفتار خاصی را از خود بروز می‌دهد. یعنی وقتی که احساس ترس می‌کند، در برابر عامل ترساننده حالت دفاعی گرفته یا فریاد می‌کشد و از دیگران کمک می‌خواهد و یا اینکه به صورت ناخود آگاه فرار می‌کند.
انواع هیجان برای داشتن eq بالا
همان طور که پیش تر ذکر شد شرایط مختلفی ممکن است انسان را به هیجان وا دارند که واکنش‌های عاطفی مثبت یا منفی را در وی ایجاد می‌نمایند. برخی از حالات مانند شادی، عشق و غیره، باعث ایجاد هیجانات مثبت می‌شوند. اما برخی حالات مانند غم، خشم و نفرت می‌توانند هیجانات منفی را در انسان ایجاد کنند.
هیجانات اصلی که برای هر انسانی پیش می‌آیند عبارتند از شادی، تحسین، احتیاط، وحشت، تعجب، غم، نفرت و خشم. هیجانات در زندگی می‌توانند تاثیراتی مثبت و منفی را داشته باشند که البته فرد با داشتن کنترل مناسب روی آن ها می تواند بهترین استفاده را در راستای نیل به موفقیت در زندگی از آن‌ها ببرد. برای سنجش میزان عواطف خود می‌توانید تست هوش هیجانی رایگان را انجام دهید.
در واقع هیجانات را می‌توان شمشیری دو لبه دانست که در صورتی که به خوبی مدیریت نشوند می‌توانند انسان را در مسیر موفقیت عقب بزنند و فرد را از رسیدن به اهداف متعالی دور کنند. اما اگر درست مدیریت شوند فرد را می‌توانند به سوی موفقیت‌های بزرگ رهنمون سازند. یعنی هم میپ‌توانند ترمزی سر راه انسان باشند و هم می‌توانند در صورت مدیریت درست مانند یک موتور محرک و پایه ای برای ایجاد انگیزه و دستیابی به موفقیت برای انسان به حساب بیایند و وی را در راه موفقیت به جلو برانند.
برای آشنایی با یکی از نمونه های کنترل هوش هیجانی در یک محیط کار مقاله ” هوش هیجانی در محیط کار ” را مطالعه کنید.
جنبه های مختلف هوش هیجانی eq بالا
هر یک از این هیجانانی که برای انسان پیش می‌آید واکنشی طبیعی در انسان ایجاد می‌کنند. ترس باعث می‌شود انسان برای محافظت خود در برابر خطر حالت دفاعی گرفته یا فرار کند. خشم موجب می‌شود انسان برای مبارزه برای از بین بردن مشکلات تلاش بیشتری نماید. غم و اندوه موجب می‌شود انسان برای رسیدن به علایق خود تلاش بیشتری نماید. شادی به انسان انگیزه بیشتری برای موفقیت می‌دهد.
وقتی چندش برای انسان پیش می‌آید انسان برای رد کردن مورد ناخوش آیند مصمم تر می‌شود. اما وقتی که اعتماد در انسان پیش می‌آید انسان در ارتباط با فرد مقابل بیشتر حس راحتی می‌کند و ارتباط قوی تری با وی شکل می‌دهد. (چرا افراد موفق هوش هیجانی بالایی دارند)
اما غیر از این موارد حالت‌های هیجانی دیگری چون پرخاشگری، توهین، تحقیر، بی میلی، احساس گناه، دلهره، شرمندگی، خوشبینی، عشق و پشیمانی نیز برای انسان‌ها پیش می‌آیند. این موارد ترکیبی از هیجانات اصلی هستند که پیش تر ذکر کردیم.
لزوم شناخت هیجانات برای کنترل هوش هیجانی
انسان تا زمانی که به درستی هیجانات خود را نشناسد و نداند در چه شرایطی چه نوع هیجانی در وی ایجاد می‌شود نمی‌تواند به خودآگاهی رسیده و بداند چگونه هوش هیجانی را تحت کنترل خود درآورد. در نتیجه وقتی هیجانات تحت کنترل انسان نباشد می‌تواند فرد مورد نظر را از موفقیت دور نماید. این یک مساله مهم است که ابتدا انسان هیجانات و احساسات خود و نیازها و علایق خود را به خوبی بشناسد و آن‌ها را در مسیر تعالی مورد استفاده قرار دهد.
مهارت مدیریت در هوش هیجانی eq بالا
هیجانات عکس العمل‌های انسان را شکل می‌دهند و به همین جهت انسانی که می‌خواهد به موفقیت برسد باید سعی کند آن‌ها را تحت کنترل درآورد. این موضوع مهم است که انسان بتواند در شرایط ناراحتی و ناخشنودی کاری فوری انجام ندهد که موجب پشیمانی وی گردد. باید در نظر داشت که می‌توان با تسلط بر خود و مدیریت هیجان روابطی بهتر و مستحکم تر با دیگران ایجاد کرده و درک بهتری از حال دیگران را نیز دارا بود که موجب موفقیت بیشتر در زندگی و کمتر رنجاندن دیگران از خود می‌شود.
مدیریت هیجان یک مهارت است که برخی افراد به صورت ذاتی دارای آن هستند و به همین علت در مسیر موفقیت با شتاب بالا حرکت می‌کنند. اما این موضوع بدین معنا نیست که سایرین نمی‌توانند دارای این مهارت شوند. بلکه هر فردی می‌تواند این مهارت را با آموزش و تمرین در خود تقویت نماید. یعنی این مهارت یک مهارت اکتسابی می‌تواند باشد. هر فردی می‌تواند با آموزش و تمرین هیجانات خود را به خوبی شناخته و میزان نقش و تاثیر هر یک را به خوبی بشناسد و روش‌های کنترل هر یک را نیز در خود به خوبی تقویت نماید.
با داشتن قابلیت و مهارت کنترل هیجانات می‌توان پیش بینی کرد که در هر موقعیتی، چه نوع هیجانی در فرد ایجاد شده و شدت آن به چه میزان خواهد بود و در برابر هر هیجانی واکنش انسان به چه صورتی بوده و این واکنش روی دیگران چگونه تاثیری و تا چه حدی خواهد داشت.
نقش مهم مهارت در مدیریت احساسات یا هوش هیجانی eq بالا
با مدیریت احساسات می‌توان احساسات دیگران را به خوبی شناخت و بر اساس آن رفتار خود را طوری تنظیم کرد که واکنش‌های انسان طوری نباشد که دیگران را آزار دهد. در واقع با داشتن مهارت مدیریت هیجان به تبع با افزایش هوش هیجانی قابل کنترل می‌توان برای دیگران ارزش قائل شد و دیگران نیز در نتیجه این رفتار احترام و ارزش بیشتری را به صورت متقابل برای فرد مورد نظر قائل خواهند شد.
انسان با داشتن مهارت مدیریت هیجان می‌تواند رفتارها و واکنش‌های احتمالی دیگران در برابر خود را نیز به خوبی پیش بینی کند و به همین دلیل بهترین واکنش و رفتار را در برابرشان نشان دهد که واکنش مناسب تری از دیگران را دریافت نماید. پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاعات بیشتر دوره هوش هیجانی را مطالعه کنید.
عدم جدی نگرفتن کنترل هوش هیجانی
اگر مدیریت هیجان جدی گرفته نشود، ارتباط انسان با اطرافیان به صورت قوی شکل نمی‌گیرد و روابط انسان با سایر افراد دچار خطر می‌شود. زیرا مرتب انسان رفتارهایی می‌کند که دیگران را از خود می‌رنجاند و دیگران در کنار وی احساس امنیت روانی را نخواهند داشت. این افراد در حقیقت با رفتار خود ابتدا به دیگران آسیب می‌زنند. اما اگر دقیق تر بگوییم، آسیب اصلی به خود این افراد وارد می‌شود.زیرا این افراد نمی‌توانند انسان های زیادی را دور خود جمع کرده و نگه دارند. حفظ روابط با سایرین به علت رفتارهای آزار دهنده برای این افراد بسیار سخت می‌شود.
از نشانه های هوش هیجانی بالا رنجاندن افراد و مخاطبان است. اگر شما حتی در روابط خود با چنین افرادی که می‌توانند هیجانات خود به ویژه خشم، را کنترل کنند معمولا با شکستن دل دیگران، احساس بد عذاب وجدان را برای خود ایجاد می‌کنند. مهارت کنترل هیجان می‌تواند این افراد را از چنین حس بدی دور نماید. نداشتن مهارت کنترل هیجان و سعه صدر می‌تواند باعث شود خود فرد نیز بسیار عصبی باشد و در برابر هر موضوع نه چندان مهمی نیز از کوره در رفته و بشدت حال ناخوشایند عصبی را تجربه نماید.
کنترل هوش هیجانی در مدیریت سازمانی :
اگر شما هم مدیر یک سازمان یا یک کسب و کاری فعال در حوزه های محتلف هستید لازم است با مفاهیم و روش های کنترل هوش هیجانی خود آشنا شوید. این آشنایی نه تنها در مدیریت بهتر شما کمک خواهد کرد بلکه با افزایش مهارت ارتباط با دیگران به خصوص نیروهای انسانی در پیشرفت شخص شما و موازی آن سازمان شما به یک مدیر موفق بدل خواهد کرد. روش های قدیمی اینکه مدیران از ارتاط با زیر مجموعه خوداری می‌کردند در حال حاظر پاسخگو نبوده است.
لذا هوش هیجانی و آموزش آن برای مدیرانی که دوست دارند نه تنها به پیشرفت خود بلکه به پیشرفت سازمانی خود اهمیت دهند توصیه دکتر علوی مدرس دوره است. این روش درصد موقیت کارمندان ونیروهای انسانی را تا ۵ برابر افزایش خواهد داشت، چون که ارزش این موفقیت نسبت به ارزش زمانی که برای آموزش مهارت هوش هیجانی می‌گذارید بسیار قابل توجه است. لازم به توضیح است در کنار هوش هیجانی داشتن ضریب هوش بالا و ایجاد تعادل بین هر دو مهارت به شما کمک می کند آگاهانه تر اقدام کنید.
نتیجه گیری :
تاثیر هوش هیجانی هم در زندگی فردی و هم زندگی مهارتی نظیر شغل به خصوص در امور کاری فروش و مذاکره نقش بسیار بالایی دارد. شاید بتوان گفت یکی از دلایلی که اهمیت هوش هیجانی بالا در هر فرد را لازم است مهارت چگونگی کنترل احساسات فردی در شرایط و بزنگاهای مختلف زندگی است. در دوره‌های تخصصی هوش هیجانی با روش‌های شناخت خودآگاهی خصوصیات و رفتارهای فردی خود را شناسایی می‌کنید، سپس با روش‌های آموزشی این دوره نسبت به اصلاح و بهبود مهارت کنترل آن در تمامی امور زندگی آشنا خواهید شد.
پرسش و پاسخ :
-
آیا EQ در موفق بودن افراد نقش دارد؟
تحقیقات نشان داده افرادی که دارای هوش هیجانی قوی‌تری هستند نسبت به افرادی که از IQ بالایی برخوردار هستند موفق تر عمل می‌کنند. EQ یک مهارت مهم برای رهبران و کارکنان محسوب می‌شود.
-
EQ چه نقشی در موفقیت افراد دارد؟
IQ و EQ هر دو در موفقیت افراد به صورت بکسان نقش دارند. اما طبق تحقیقات گسترده ای که انجام شده است مشخص شد EQ دلیلی مهمی برای تعیین موفقیت افراد محسوب می‌شود.
-
۱۰ مهارت موفق برای افزایش EQ چیست؟
- در ارتباطات خود قاطعانه عمل کنید.
- به جای واکنش به انتقادات به آن پاسخ و دلیل روشن بیاورید.
- زیاد گوش کنید.
- انگیزه بالایی داشته باشید.
- تمرین کنید افکار منفی را دور کنید. روی افکار مثبت و روش حفظ آن تمرین کنید.
- روی خودآگاهی بیشتر تمرین کنید.
- روش اصولی انتقاد را یاد بگیرید.
- حس همدلی با دیگران را داشته باشید.
-
چگونه با استفاده از IQ مهارت EQ خود را افزایش دهیم؟
اگر در مدیریت فردی خود از ضعف بالایی برخوردار هستید و نمی توانید احساسات دردناک خود را کنترل کنید. می توانید با استفاده IQ بالا با افزایش توانایی یادگیری و بالا بردن مهارت استدلال خود به موفقیت بالایی دست یابید. برای تست میزان ضریب هوشی خود تست آی کیو را انجام دهید.
-
آیا هوش هیجانی EQ یک مهارت ذاتی است؟
اگر دارای ۴ مهارت شناخت احساسات، استفاده از احساسات، درک احساسات و تنظیم احساسات هستید اعنقاد بر این است که هوش هیجانی بسته به توانایی خود مدیریتی هر فرد بستگی دارد.
-
اگر کسی IQ و EQ بالایی داشته باشد چه مزیتی دارد؟
اگر شخصی در هر دو دارای مهارت بالا باشد فردی خواهد بود که می‌تواند به موفقیت های اجتماعی و شغلی بالایی دست یافته و به سادگی مشکلات و چالش های پیش روی خود را حل کند.
