سخنرانی و نفوذ کلام و توانایی متقاعد کردن دیگران با هر موقعیت اجتماعی که داشته باشید می‌تواند در کار و زندگی تان حتی در دنیا تغییرات بزرگی ایجاد کند. مسلما فردی که سخنور خوبی باشد نسبت به افراد دیگر پیشرفت بیشتری در جامعه، محیط کار و زندگی دارد. مدیران رشته کسب و کار اهمیت فراوانی به برقراری ارتباط می دهند، تسلط داشتن به موضوعی که در مورد آن بحث می کنید و نوع بیان آن موضوع از فاکتورهای مهم برقراری ارتباط می‌باشد.
سخنوری چیست؟
سخنوری و فن بیان بالاترین حد کلام یک فرد است که در هر شرایط و زمانی می تواند سخنرانی خوبی در جمع انجام دهد و بتواند با سخنان خود روی افراد تأثیر ایجاد کند. برای مثال می توان گفت فردی یک جوکی را تعریف می کند و همه از خنده روده بر می شوند، اما یک نفر دیگر همون جوک را تعریف می کند اما کسی نمی خندد و اون جوک از نظر همه هیچ مزه ای نداشته و ندارد.
اهمیت نفوذ کلام و فن بیان در زندگی
فن بیان و سخنوری از نمونه مهارت های فردی نیستند که همین چند سال اخیر روی مد افتاده باشد بلکه تحقیقات نشان می‌دهد مردم در همان زمان ابتدایی که توانایی حرف زدن پیدا کردند برای به کرسی نشاندن حرفشان خوب صحبت کردن را آموخته اند. قطعاْ هر فردی در زندگی اش در شرایطی قرار می‌گیرد که باید برای جمعی صحبت کند، مثلاً اگر بخواهد در جمعی از عقایدش دفاع کند و یا برای تعریف کردن خاطره ای پس بهتر است خودمان را برای آن روز آماده کنیم.
افراد با هر سمتی که داشته باشند بر اساس توانایی سخنرانی در جمع و روابط بین فردی رتبه بندی می‌شوند و پیشرفت می‌کنند. توانایی فن بیان مناسب و نفوذ کلام شما بدون توجه به موقعیت اجتماعی شما می‌تواند در زندگی خودتان و یا حتی در جهان هستی تغییرات بزرگی ایجاد کند دانشمندان بعد از تحقیقات فراوان به این نتیجه رسیده اند که بعد از دو سال فعالیت در یک حرفه معمولاً اجرا در یک سطح بدون تغییر می‌ماند.
خوب صحبت کردن چرا مهم است؟
در دنیای فعلی، آنقدر موضوع سخنوری و فن بیان خوب داشتن مهم است که شاید بهتر باشد مدارس و آموزشگاه گویندگی و فن بیان به جای این که ۱۶ سال وقت دانش آموزان را به موضوع نوشتن اختصاص دهند و حتی دقیقه‌ای به مهارت صحبت کردن نپردازند،با یک تغییر نگرش کلی، فرصت بسیاری را به مهارت صحبت کردن و آموزش گویندگی و فن بیان اختصاص دهند. این که چطور صحبت خوب کنیم، مهارت فن بیان خوبی داشته باشیم و اصلاً کلام ما به گونه‌ای باشد که بتوانیم نظر مخاطبان را جلب کنیم و به بهترین نحو صحبت کنیم، موضوع بسیار مهم است که هر فردی (به خصوص سخنرانان) باید به آن توجه کنند.درصد قابل توجهی از ارتباطات ما در طول روز با ارتباطات کلامی توأم است! پس دلیلی وجود ندارد که بهترین فن بیان و بهترین مهارت‌های صحبت‌کردن را نداشته باشیم!
- چرا فن بیان در گفتار با اهمیت شمرده می شود؟
مفهوم کلمات تنها با صداها، کلمات و جملاتی که واضح باشند به مخاطب منتقل می شود. به دلیل اینکه فن بیان جز مهارت هایی است که مخاطبان شما در هر سن است باید به گونه‌ای بیان شود تا نیازات و خواسته های آنها را برطرف کند. حتی این اهمیت برای گفتگوهای پیچیده نیز لازم است تا فرد بتواند با مهارت فن بیان بتواند مخاطبان را تحت تاثیر حرف های قرار دهد.
چرا باید فن بیان خوبی داشته باشیم؟
بسیاری از کاربران، مشکلی کلی در سخنوری و فن بیان خوب دارند و پیش از این که بخواهند ترس از سخنرانی خود را مدیریت کنند، به این موضوع فکر می‌کنند که چطور در زندگی روزمره خود بهتر صحبت کنند. ۷۵ درصد ارتباطات ما، ارتباطات کلامی است . برخی تصور می‌کنند که فن بیان، فقط برای سخنرانانی که دوره فن بیان را طی کرده اند است و یا فقط محدود به کسانی است که با آموزش فن بیان کار مجری گری دارند و یا شغلشان روابط عمومی است! اما جالب است بدانید که اصلاً اینطور نیست! از آنجایی که بخش عمده ارتباطات ما به ارتباطات کلامی اختصاص دارد، همه و همه باید فن بیان خوبی داشته باشیم!
فن بیان چیست؟
فن بیان؛ در حقیقت فنون و مهارت‌هایی است که شما با استفاده از تمام اجزای ارتباطی خود (نه فقط دهان و زبان) برای ارتباطات کلامی خود به کار می‌برید »
فن بیان فقط و فقط محدود به افراد خاص نیست. حقیقت این است که بهبود فن بیان کار یک روز و یک هفته نیست! ما چیزی به عنوان فن بیان خوب نداریم! هر کسی باید در هر شرایطی که هست بیان خود را روز به روز بهتر کند.
برای بهبود فن بیان باید از سه مرحله مهم عبور کند:
۱- مطالب را به صورت تئوری یاد بگیرید.
۲- تمرین مناسب و کافی داشته باشید.
۳- به صورت واقعی در زندگی خود به کار ببرید.
آیا می‌توان فن بیان خوبی داشت و خوب صحبت کرد؟
برخی از افراد ممکن است به صورت ذاتی دارای سخنوری و فن بیان و نیز خوب صحبت کردن باشند اما واقعیت این است که تعداد قابل توجهی از افراد با تمرین و ممارست و شرکت در کلاس گویندگی و فن بیان چه به صورت حضوری یا با شرکت در آموزش آنلاین گویندگی و فن بیان درست توانسته‌اند به یادگیری مهارت‌های ارتباطی بپردازند. توضیحات زیر قطعاً می‌تواند به درک بهتری در این زمینه کمک کند.
- چگونه می توانیم فن بیان خود را بهبود بدهیم؟
- به صحبت های خود گوش کنید.
- سرعت گفتگو و تعداد جملات تاثیر گذار خود را بررسی کنید.
- از مگث در بین جملات حتما استفاده کنید.
- روی تلفظ درست و صحیح کار کنید.
- نسبت به مخاطب از دای مناب با لحن درست صحبت کنید.
- مهارت اعتماد به نفس خود را گسترش دهید و روی خودآگاهی خود کار کنید.
مراحل یادگیری مهارت‌های سخنرانی
برای یادگیری هر مهارتی، از جمله مهارت‌های کلامی و سخنرانی، گام‌هایی وجود دارد از جمله :
اولین شرط در یادگیری هر مهارتی، این است که بدانیم باید تا حد ممکن تمرین کنیم و بدون تمرین کردن عملاً هیچ مهارتی کسب نمی‌شود. چه بهتر است که ما زمانی را به صورت روزانه در نظر بگیریم و تمرینات مربوطه را انجام دهیم.
گام اول : ناتوانی نا آگاهانه
ما توانایی انجام مهارت را نداریم و البته نمی‌دانیم که این توانایی را نداریم. این وحشتناک‌ترین مرحله برای یادگیرنده است، زیرا گمان می‌کند که کارش خوب است ولی اصلاً اینطور نیست.
گام دوم : ناتوانی آگاهانه
ما توانایی انجام مهارتی را نداریم اما متوجه و آگاه می‌شویم که این توانایی را نداریم. زمانی که فردی در این مرحله قرار می‌گیرد، مطلع می‌شود که باید مهارت‌های خود را بهبود ببخشد و برای این کار اقدام می‌کند.
گام سوم : توانمندی آگاهانه
ما توانایی انجام مهارت را به دست می‌آوریم اما تمام حرکات ما آگاهانه است.
گام چهارم : توانمندی ناآگاهانه
ما توانایی انجام کار را به دست می‌آوریم و آنقدر آن را تمرین کرده‌ایم که به صورت ناخودآگاه و از روی عادت به فعالیت می‌پردازیم و در این صورت انرژی بسیار کمتری برای انجام مهارت صرف می‌کنیم و از همین رو انجام آن کار برای ما لذت بخش‌تر خواهد شد.
تمرین‌های بهبود فن بیان
یکی از تمرین‌های بسیار مهم که بارها و بارها با آن سرو کار خواهیم داشت، ضبط کردن صداست! شما باید «همین حالا» یک صحبت ۵ دقیقه‌ای کوتاه داشته باشید و آن را ضبط کنید. سپس به آن گوش دهید و سعی کنید نقاط ضعف خود را پیدا کنید و مجدداً این فایل را ضبط کنید. این کار را حداقل ۱۰ بار انجام دهید و فایل اول را با فایل دهم مقایسه کنید!
- چرا داشتن فن بیان خوب مزیت محسوب می شود؟
با توجه به اهمیت مهارت های ارتباطی و نیاز به تعاملات روزانه با افراد داشتن فن بیان و مهارت سخنوری خوب کمک می‌کند بتوانید تعامل سازنده و عالی با دیگران چه در حوزه زندگی یا شغلی برای کسب موفقیت چند برابری نسبت به دیگران، به خصوص در امر فروش حرفه ای داشته باشید. برای همین ما تاکید داریم حتما در آموزش غیرحضوری گویندگی و فن بیان یا کلاس های حضوری فن بیان شرکت کنید و مهارت های کلامی خود را ارتقا دهید.
راه های تقویت سخنوری و فن بیان :
۱- نکات اصلی خود را یادداشت کنید
یادداشت برداری به ذهن شما در تجسم و جذب اطلاعات بسیار کمک می کند. چرا که ممکن است از لحاظ آوایی در ذهن خود زیبا جلوه کند اما وقتی روی کاغذ می آورید، متوجه زیاد و کم بودن مطالب، درستی و نادرستی و یا جایگاه هر یک در مکالمات خود می شوید.
۲- صدای خود را ضبط کنید
این کار باعث می شود که حرف زدن خود را از زاویه سوم شخص گوش دهید و متوجه طرز صحبت خود از جمله مکث ها، تپق ها و زیر و بم صدایتان شوید و در صدد اصلاح نقایص خود برآیید.
۳- مکالمات کوتاه روزمره را تمرین کنید
مکالمات کوتاه روزمره برای باز کردن سر صحبت و کشاندن آن به مکالمه اصلی کمک می کند. هیچگاه بلافاصله در بدو ملاقات سریع به اصل موضوع نپردازید و در عوض، مکالمه ی کوتاهی نسبت به آب و هوا و محل ملاقاتتان داشته باشید. روزانه این کار را تمرین کنید.
۴- ارتباط چشمی برقرار کنید
یک ارتباط چشمی خوب کمک می‌کند تا مخاطب احساس آرامش بیشتری کند و در توانایی‌هایی کلامی شما نیز اعتماد به وجود می‌آورد. برای این کار باید در هر نوبت، ارتباط چشمی خود را چهار تا پنج ثانیه حفظ کنید؛ لذا باید آنقدر بر متن سخنرانی خود مسلط باشید که فقط هرازگاهی به متن خود نگاه کنید. همچنین سعی کنید کسانی که به مضمون سخنرانی شما واکنش نشان میدهند و چهره صمیمی دارند را در بین حضار پیدا کنید چرا که باعث افزایش تمرکز شما بر روی سخنرانی می شود.
۵- سعی کنید شمرده و با اعتماد به نفس صحبت کنید
واضح بودن کلمات در گفتار شما و علاقه شنونده نسبت به سخنرانی تان کمک می کند؛ لذا احساس کنید حرفی که می‌زنید، متعلق به خودتان است. با تمام اعتماد به نفس که در دنیا وجود دارد، صحبت کنید. کِیتی شوارتز در کارگاهی که با موضوع بهبود مهارت سخنوری و فن بیان برای کسب وکار در کالیفرنیای شمالی برگزار شد، می گوید: «شمرده صحبت کردن نه تنها فهم شنونده را از صحبت‌های شما تقویت می‌کند، بلکه باعث می شود مطمئن و آرام به نظر برسید.»
۶- حواستان به وضع نشستن یا ایستادنتان باشید
طرز نشستن یا ایستادن صحیح می تواند سخنرانی شما را تحت‌تأثیر قرار بدهد. اگر شانه های تان به هم نزدیک باشد و به سمت سرتان قوز داشته باشد، بخش بزرگی از قدرت بالقوه ی صدای خود را از دست می دهید. لذا صاف ایستادن یا نشستن باعث می شود که به خوبی نفس بکشید و صدایتان قدرت نفوذ بیشتری داشته باشد.
۷- نفس عمیق بکشید و آرام باشید
عمیق نفس بکشید و لبخندی بزنید. به توانایی های خودتان اعتماد داشته باشید و بدانید فرقی ندارد چه اتفاقی می افتد، مهم این است که شما به بهترین شکل تلاش کرده اید.
۸- در گیر کردن مخاطب
که با سوال پرسیدن از مخاطب صورت می گیرد که باعث می شود یک ارتباط راحت بین مخاطب و سخنور صورت بگیرد.
۹- ایجاد کردن محیطی نبستا شاد و لذت بخش
در گفتار خود کمی شوخی به خرج دهید، این عمل به یادگیری و توجه مخاطب نسبت به سخنرانی تان کمک می کند. غرض از شوخی این نیست که نقش یک کمدین را بازی کنید بلکه به این وسیله آن فضایی آرام را بوجود بیاورید و با مخاطب خود مزاح کنید. چرا که شوخی می‌تواند یک سخنرانی معمولی و یک سخنرانی عالی تبدیل کند و در سخنان خود داستان‌های شخصی و وقایع جاری را بگنجانید تا سخنرانی‌تان خشک نباشد.
