تئوری تله های زندگی جفری یانگ
تله‌های زندگی از کودکی آغاز می‌شوند و به‌صورت الگوهای رفتاری در زندگی بزرگ‌سالی، خود را نشان می‌دهند. این تله‌ها می‌توانند بر روی افکار، احساسات و عملکرد ما تأثیر بسزایی داشته باشند. در ادامه مطلب ” تئوری تله های زندگی جفری یانگ “ با ما همراه باشید.
پنج سال ابتدایی زندگی، یکی از تأثیر گذارترین سال‌های شکل‌گیری ذهن افراد می‌باشند. ذهن خودآگاه انسان تا قبل از دوره‌ی نوجوانی توانایی تشخیص بین دروغ و واقعیت را ندارد و هر اتفاقی را حقیقت می‌انگارد. بنابراین کودک هر آنچه را که از محیط اطراف خود دریافت می‌کند به‌عنوان حقیقت می‌پذیرد. درنتیجه کودک هر رفتاری را از پدر، مادر و یا سرپرست خود می‌بیند، درست تلقی می‌کند.
باورهای اولیه فکری ما هستند که باعث می‌شوند برای خودمان هدف تعیین نماییم، برنامه‌ریزی کنیم و یا شاید بی‌هدف و بی‌برنامه روزهایمان را بگذرانیم. اینکه این کار خوب است یا بد، من باهوش و توانمند هستم و یا بی‌عرضه و ناتوان همه تلقیناتی است که در کودکی به ما شده است و همان‌ها را به‌عنوان اصل و قانون و چارچوب قرار می‌دهیم تا زندگی امروزمان را بسازیم.
کودک همواره نیاز دارد تا امنیت داشته باشد، روابط درست و سالمی با اطرافیانش برقرار نماید، توسط اطرافیانش مورد محبت و تشویق قرار بگیرد، مستقل باشد و عزت‌نفس را در محیط اطرافش تجربه کند. فقدان هرکدام از این نیازها باعث شکل‌گیری تله‌های زندگی می‌گردد.
جفری یانگ و تله های زندگی
طرحواره ها یا تله های زندگی نخستین بار توسط آقای جفری یانگ پایه‌گذاری شد. دکتر جفری یانگ روانشناس مطرح آمریکایی متولد سال ۱۹۵۰، بنیان‌گذار و رییس موسسه‌ی شناخت درمانی نیویورک و موسسه طرحواره درمانی است. او همچنین به‌عنوان مدرس در دپارتمان روانشناسی کالج دانشگاه کلمبیا نیز فعالیت دارد.
دکتر یانگ تحصیلات ابتدایی خود را در دانشگاه یِیل آمریکا آغاز کرد و پس از آن مدرک دکترای خود را از دانشگاه پنسیلوانیا دریافت کرد. مدرک پسادکترای خود را نیز در مرکز شناخت درمانی دانشگاه پنسیلوانیا به همراه دکتر بِک تکمیل کرد و پس از آن به‌عنوان مدیر بخش آموزش و پژوهش شروع به فعالیت نمود.
دکتر یانگ بنیان‌گذار روش طرحواره درمانی، درمانی منسجم با جست‌وجو در ریشه‌های مشکلات ذهنی مبتنی بر احساسات و روابط افراد در روانشناسی است. او مقالات بسیار زیادی در شاخه‌های شناخت و طرحواره درمانی دارد. همچنین دو کتاب مطرح طرحواره درمانی، راهنمای تمرین برای متخصصین سلامت روان (برای متخصصان) و زندگی خود را دوباره باز بیافرینید (برای عموم مردم) که کتابی مطرح در زمینه خودشناسی مبتنی بر طرحواره درمانی است را منتشر کرده است.
حوزه‌های تله زندگی
حوزه‌های طرحواره‌ها شامل ۵ طبقه‌بندی از نیازهای برآورده نشده هستند که به‌صورت ۱۸ گروه طرحواره ناسازگار اولیه درآمده‌اند و توسط یانگ، کلاسکو و ویشار تبیین شده‌اند.
در ادامه به توضیح این ۵ حوزه و طرحواره های مربوط به آن می پردازیم:
- حوزه طرد و بریدگی
- رهاشدگی/ بی‌ثباتی
- بی‌اعتمادی/ بدرفتاری
- محرومیت هیجانی
- نقص/ شرم
- بیگانگی/ انزوای اجتماعی
- حوزه استقلال و عملکرد مختل شده
- وابستگی / بی‌کفایتی
- آسیب‌پذیری نسبت به ضرر یا بیماری
- گرفتار / خود تحول نیافته
- شکست
- حوزه محدودیت‌های مختل:
- استحقاق / بزرگ‌منشی
- خویشتن‌داری و خود انضباطی ناکافی
- حوزه جهت‌مندی:
- اطاعت
- ایثار
- تاییدطلبی
- درنهایت آخرین حوزه مربوط به گوش‌به‌زنگی بیش‌ازحد و بازداری می‌باشد:
- منفی گرایی / بدبینی
- تنبیه
- بازداری هیجانی
- معیارهای سرسختانه/ انتقاد جویی
ویژگی‌های اصلی طرحواره یا تله زندگی
بدانید که این تله‌ها سه ویژگی مهم دارند که عبارتند از:
- این تله‌ها در کودکی از طریق بایدها و نبایدها و بکن و نکن های پدر و مادر ایجاد می‌شوند ولی در تمام طول زندگی، خودشان را به انسان تحمیل می‌کنند و به هر بهانه‌ای سراغ آدم می‌آیند و فرد را به همان حس و حال و مسائل آزاردهنده ذهن او می‌برند.
- تله‌های زندگی شرایط را طوری تنظیم می‌کنند که همان باورهای قبلی‌تان تائید شود. به‌عنوان‌مثال اگر پدر و مادر شما انسان‌های بی‌احساس و سردی باشند این ذهنیت در شما ایجاد می‌شود که وقتی پدر و مادرم نیاز من به محبت را برآورده نکردند از دیگران چه انتظاری می‌توان داشت؟ و این ذهنیت باعث می‌شود شما ازنظر عاطفی با کسانی ارتباط برقرار نمایید که بی‌احساس و خشک هستند.
- این تله‌ها راحت میدان را خالی نمی‌کنند و تمام تلاششان را می‌کنند تا در شما باقی بمانند. مغز ما سعی می‌کند همیشه شرایط را در وضعیت موجود نگه دارد. بنابراین فرد علی‌رغم اینکه تله زندگی‌اش را شناخته و تصمیم به تغییر خود دارد اما به‌طور ناخودآگاه تلاش می‌کند که آن را حفظ کند. درنتیجه ممکن است تغییر و یا خارج شدن از تله زندگی بسیار سخت و دشوار باشد اما کاملاً امکان‌پذیر می‌باشد. شناخت و آگاهی از وجود آن‌ها حداقل می‌تواند باعث کاهش اثرگذاری آن‌ها در طول زندگی ما شود.
هرکدام از ما باید با تله‌های زندگی خود روبه‌رو شویم، مجبوریم به‌صورت منظم هر روز تغییرات خود را مشاهده کنیم. تغییر یک‌شبه رخ نخواهد داد و نیازمند تمرین مداوم می‌باشد. جفری یانگ دراین‌باره بیان می‌کند که ممکن است در شکل‌گیری این تله‌ها نقش نداشته باشیم ولی در تداوم آن‌ها مسلماً مسئول هستیم.
