یکی از مهم ترین اندام‌های بدن انسان در مقوله زبان بدن، چشم ها می‌باشند. در حقیقت حرکات چشم ها و نوع و سمت نگاه همه معانی خاص خود را می‌توانند داشته باشند که به زبان بدن چشم معروف است. با دانستن نکات اصلی در زمینه زبان بدن چشم می‌توان به آسانی حالات و احساسات و منظور طرف مقابل را درک کرد. به همین ترتیب ما می‌توانیم با حرکات چشمان خود در مواجهه با هر شرایطی منظور خودمان را به طرف مقابل انتقال دهیم.
می‌دانیم که انسان از بدو تولد نیاز به برقراری ارتباط با دیگران برای رفع نیازهای خود دارد. یک نوزاد که زبان گفتاری را بلد نیست با زبان بدن غریزی خود سعی می‌کند توجه دیگران را به نیازهای خود جلب کند. این موضوع نشان می‌دهد که مهارت های استفاده از زبان بدن در نهاد هر انسانی وجود دارد و برخی در بزرگسالی آن را به خوبی شکوفا می‌کنند و از آن بهره می‌برند و متاسفانه دسته ای دیگر اصلا به درستی نمی‌توانند از این استعداد خدادادی بهره ببرند. در حقیقت این افراد به آموزش و تمرین نیاز دارند تا بتوانند مهارت استفاده از زبان بدن را در خود تقویت کنند. کلیه اندام‌های بدن انسان که در معرض دید طرف مقابل است، می تواند بخشی از زبان بدن را تشکیل دهد.
تعریف زبان بدن
به طور کلی زبان بدن عبارت است از انتقال مفاهیم و پیام و حالات به طرف مقابل، از طریق حرکات و نوع قرارگیری اعضای بدن. این حرکات می‌تواند حرکات دست‌ها و پاها، نحوه قرارگیری بدن و نوع ایستادن یا نشستن، نوع قرارگیری دست‌ها هنگام نشستن و ایستادن، حرکات دست و صورت هنگام صحبت کردن یا گوش دادن به طرف مقابل،حرکات چشم‌ها و غیره را شامل گردد. همان طور که گفته شد یکی از مهم ترین ابزار خدادادی که انسان برای انتقال مفاهیم و حالات خود در اختیار دارد، چشم است.
تماس چشمی در زبان بدن
هر نوع از حرکات چشم از نظر روان شناسی معنای خاصی می‌تواند داشته باشد. در این بخش قصد داریم با بیان مهم ترین انواع حرکات چشم، بیشتر با زبان بدن چشم آشنا شویم و بدانیم هر نوع تماس چشمی در زبان بدن چه معنایی می‌تواند داشته باشد.
– نگاه مستقیم
نگاه مستقیم به طور کلی نشانه خوبی است. هر گوینده ای دوست دارد کاری کند دیگران جذب سخن وی شده و با دقت به وی نگاه کرده و سخنانش را گوش دهند. اگر کسی به شما مستقیم نگاه کند یعنی به صحبت‌های شما علاقه مند شده است. اما اگر طرف مقابل بدون کوچکترین تغییری در نگاهش به شما به صورت خیره نگاه کند، نشان می‌دهد که احتمالا حرفهای شما را درک نمی‌کند. زیرا برای درک بهتر صحبت‌های شما و بررسی گاهی باید نگاهش از شما دور شود. به طور کلی نگاه به بالا یعنی فرد در حال ارزیابی کلام شما با حس و منطق خود می‌باشد. همچنین زل زدن از روی قدرت نگاه کوتاه ولی شدیدی است که برای تحمیل اراده یک فرد بر فرد دیگر به کار میرود و نشان دهنده برتری جویی و قدرت بدون خصومت است.
اما زمانی که در برابر یک فرد گوینده قرار می گیرید، باید بدانید که او هم احتمالا از زبان بدن چشم آگاه است. افراد دروغگو می‌دانند با حرکت چشم‌ها ممکن است دروغشان برملا شود. پس احتمالا چشم خود را مستقیم به شما خیره می‌کنند و نگاهشان را ممتد ادامه می‌دهند.
خیره شدن نوعی از نگاه مستقیم است که چشم در این حالت از حالت عادی گشاد تر شده و نشان می‌دهد که فرد در مورد موضوع مورد بحث به صورت عمیق به فکر فرو رفته است و کمتر پلک می‌زند. این موضوع نشان می‌دهد فرد مورد نظر از نظر ذهنی و قلبی درگیر موضوع شده است . به آن تا حدی علاقه مند گشته است.
اما گاهی هم خیره شدن به معنای تعجب است. اگر فردی از سخن طرف مقابلش بسیار متعجب شود یا با موضوعی تعجب بر انگیز مواجه گردد تیم گونه نگاه کردن برای وی پیش می آید.
– نگاه به سمت چپ در زبان بدن چشم
بر اساس اصول زبان بدن چشم، مانند این است که طرف مقابل به گوش شما نگاه می‌کند. یعنی در تلاش برای یادآوری صدایی می‌باشد. البته گاهی هم ممکن است به معنای پاییدن شرایط و آماده شدن برای فرار از سمت چپ باشد.
– نگاه به بالا و سمت چپ
وقتی طرف مقابل به بالا نگاه می‌کند یعنی وی در حال تفکر می‌باشد. بر اساس اصول زبان بدن چشم، نگاه کردن به بالا و سمت چپ نشان دهنده این است که فرد مقابل دارد به تجربه یا احساسی در گذشته می‌اندیشد. این یک نشانه خوب در ارتباطات اجتماعی می‌باشد که طرف مقابل شما به بالا و سمت چپ نگاه کند. برخی به اشتباه این جهت نگاه را دلیل دروغگویی فرد می‌دانند. اما اکثر افراد دروغگو برای کتمان دروغ خود به صورت خیره و مستقیم به چشمان شما نگاه می‌کنند.
– نگاه به سمت پایین
وقتی فردی در حضور فردی دیگر احساس راحتی ندارد یا حتی احساس گناه دارد به پایین نگاه می‌کند و با طرف مقابل خود تماس چشمی برقرار نمی‌کند. دلیل برقرار نکردن تماس چشمی می‌تواند بی علاقگی هم باشد. گاهی نیز نگاه کردن به پایین به معنای مطیع بودن و تسلیم شدن می‌تواند قلمداد شود و فرد با پایین نگاه کردن سعی دارد به طرف مقابل بفهماند که برای وی تهدیدی نخواهد بود. اما در فرهنگ برخی مناطق به علت حجب و حیا و احترام و عدم برتری جویی مرسوم است که به پایین نگاه شود.
– نگاه به پایین و سمت چپ
وقتی جهت نگاه فردی این گونه است، معمولا در حال حرف زدن با خودش می‌باشد.
– نگاه به پایین و سمت راست
در چنین حالتی فرد دارای هیجان‌های درونی است.
– نگاه به سمت راست
وقتی فردی به سمت راست میدان دید خود نگاه می‌کند یعنی صدایی را تصور می‌کند.
– نگاه به سمت چپ در زبان بدن چشم
هنگامی که فردی به سمت چپ میدان دید خود نگاه می‌کند، حتما صدایی را به یاد آورده است.
– نگاه کوتاه به راست یا چپ
این گونه نگاه بعضا می‌تواند برای ارزشیابی تهدید انجام گیرد. گاها وقتی فردی از طرف مقابل رنجیده باشد به صورت کوتاه به طرفین نگاه می‌کند.
– حرکات جانبی چشم ها
وقتی حرکات چشم‌ها از سویی به سوی دیگر باشد، می‌تواند معنای نامناسبی داشته باشد. یعنی فردی که این گونه نگاه می‌کند، احتمالا در حال دروغگویی است. همچنین فردی که در حال انجام یک توطئه است هم بدین صورت نگاه می‌کند.
گلس می‌گوید: «وقتی یک دروغگو دشمنی می‌کند یا حالت تدافعی به خود می‌گیرد، سعی می‌کند به شما ایراد بگیرد. دروغگو دشمنی می کند زیرا عصبانی است که شما دروغ های او را کشف کرده اید، که ممکن است منجر به اشاره های زیادی شود.
– نگاه گذرا
وقتی به چیزی کوتاه و گذرا نگاه کنیم یعنی می‌تواند مطلوب ما باشد. اگر در جایی فردی مرتب به در به صورت کوتاه و گذرا نگاه می‌کند یعنی به خروج از آن مکان تمایل دارد. وقتی فردی به فردی دیگر به صورت گذرا نگاه کند، احتمالا مایل به گفتکو با وی می‌باشد.
تماس چشمی دارتینگ به چه معناست؟
اگر شخصی در موقعیتی به هر نحوی احساس ناراحتی کند، ممکن است چشمانش را به سرعت به طرفین تکان دهد. این زبان بدن چشم، ممکن است نتیجه هر چیزی باشد – خستگی، اضطراب یا بی علاقگی – هر چیزی که باعث ایجاد احساسات ناخوشایند در ما شود.
– دنبال کردن نگاه
به طور طبیعی چشم انسان به دنبال هر چیز متحرکی که در مقابلش قرار دارد میرود. به ویژه اگر فردی به فرد یا چیزی علاقه داشته باشد، حتما نگاهش به دنبال وی میرود. استفاده از این خاصیت نگاه انسان‌ها یکی از ویژگی‌های فروشندگان زبردست است که با حرکت دادن خودکار خود سعی در منحرف کردن نگاه مشتری به سمتی دارند که یا به تماس چشمی با مشتری منجر شود یا اینکه نگاه مشتری به سمت قسمتی برود که محصولات مورد نظر فروشنده برای آن مشتری، در آنجا قرار دارد.
– پلک زدن
پلک زدن یک عمل طبیعی و معمولا غیر ارادی است که خداوند در سیستم طبیعی چشم انسان قرار داده و برای پاکسازی چشم به صورت غیر ارادی صورت می‌پذیرد و برای سلامت چشم‌ها بسیار مفید و ضروری است. اما در برخی شرایط معانی خاصی را هم می‌تواند برساند. در واقع افراد وقتی شدیدا در حال فکر کردن هستند یا از مساله ای اضطراب دارند معمولا بسیار تند تر از حالت عادی پلک می‌زنند.
باز هم بحث دروغگویی را نیز می‌توان در این مورد هم گنجاند. در حقیقت وقتی دروغ می‌گوید مرتب به حرفهای دروغ خود فکر می‌کند و به شدت درگیر فکر کردن می‌شود و به طور طبیعی تندتر پلک می‌زند. برخی افراد دروغگو که بسیار ماهر هستند روی خود کار می‌کنند و این موضوع را در خود محقق می‌کنند و به صورت عمدی چشم‌های خود را باز نگه می‌دارند و خیره نگاه می‌کنند تا زیاد پلک نزنند و به قول معروف رسوا نشوند.
بوتون می گوید: «فرد معمولاً پنج یا شش بار در دقیقه یا هر ۱۰ یا ۱۲ ثانیه یک بار پلک می زند. “وقتی استرس دارد – برای مثال، وقتی کسی می داند که دروغ می گوید – ممکن است پنج یا شش بار پشت سر هم پلک بزند.
ابرو بالا کردن
به تصویر بالا دقت کنید. این حرکت نشانه چه چیزی است؟
این زبان بدن صرفا برای جلب توجه و تایید صحبت های طرف مقابل از فاصله کمی دور استفاده می شود. همچنین برای تشکر و سپاس با ترکیب کمی لبخند می توان تاثیر بالایی در طرف مقابل داشت. عمل ابرو بالا انداختن در عرض یک ثانیه با گشاد کردن قوس چشم یک حالت فلش و جلب توجه به انجام این کار ایجاد می کند.
در فرهنگ ژاپن ابرو بالا انداختن نشانه بی احترامی است. سعی کنید از این حرکت ابرو تنها برای افرادی استفاده کنید که با آنها دوست و آشنا هستید. یک مرد اگر به به یک زن از چنین زبان بدنی استفاده کند برداشت بدی را در بر خواهد داشت، یا بلعکس.
نکته حرفه ای: چگونه بفهمیم کسی از دیدن شما خوشحال است یا خیر
در اینجا یک نکته شگفت انگیز است که اکثر مردم درباره آن نمی دانند. وقتی یکی از آشنایان قدیمی را می بینید، سلام کنید و به ابروهای او دقت کنید. اگر اصلاً متوجه هیچ حرکتی نشدید یا تقریباً هیچ حرکتی نداشتید … ممکن است واقعاً از دیدن شما ناراضی باشند. اما اگر بالا آمدن شدید AKA فلاش را مشاهده کردید، این نشانه خوبی است که آنها خوشحال هستند!
ابرو بالا انداختن طولانی
در ویدیوی بالا زبان بدن چهره نشان می دهد فرد دچار تعجب شده است. اگر یک لبخند جزیی به این حالت اضافه کنید نشانه علاقه به صحبت های شما محسوب می شود. البته در برخی جاها در صورتی که حرفی می زنید دروغ یا خیلی شاخ دار یا زیاد بزرگ کردید نشانه شک و تردید خواهد بود. بخصوص اینکه بخواهد پاهای خود را ضربدری قرار دهد یا یک حالت دفاعی بگیرد.
