هوش هیجانی و چهارشنبه سوری

چهارشنبه سوری از رسوم بسیار قدیمی است و اولین جشن از مجموعه جشن ها و مناسبت های نوروز محسوب می شود. در چهارشنبه سوری افراد با توجه به هوش هیجانی خود، رفتار ها و احساسات خاصی از خود بروز می دهند . یکی از مهمترین نکات در زمینه چهارشنبه سوری این است که زمان این جشن قبل از اسلام در اواخر زمستان و هنگامی که زمین در حال گرم شدن است بوده و پس از اسلام این جشن در شب آخرین چهارشنبه سال برگزار می شده است.

تاریخچه چهارشنبه سوری

هدف از برپایی این جشن، دفع شر و بلا و برآورده شدن آرزوهایشان می باشد. همانطور که گفتیم چهارشنبه سوری یک جشن نوروزی و بهاری است. در این شب بچه ها در کوچه ها و باغ ها و اطراف شهر آتش های بزرگ و کوچکی برپا می کنند و از روی آن می پرند و شعر “سرخی تو از من، زردی من از تو” را می خواندند. این رسوم همچنان در بین ایرانیان وجود دارد و اکثر ایرانیان به برپایی این جشن تمایل خاصی دارند. واژه ” سور ” در ادبیات فارسی به معنای جشن، مهمانی و “سرخ” آمده است. جشن سور از زمان ایران باستان در ایران برگزار می شده است.

آئین چهارشنبه سوری

همانطور که گفتیم چهارشنبه سوری نام جشنی است که ایرانیان در روزهای آخر سال برگزار می کنند و با آن به استقبال عید نوروز می روند. در ادامه به اصلی ترین آئین های چهارشنبه سوری می پردازیم.

آتش افروختن

عنصر اصلی جشن چهارشنبه سوری آتش است و در زمان برپایی این جشن نردم دور آتش حلقه می زنند، از روی آن می پرند و غم ها و مشکلاتشان را به آتش می سپارند.

کوزه

در این شب مردم قدیم کوزه های سفالی خود را به بالای بام خانه می بردند و به پایین پرتشان می کرده اند و پس از آن که کوزه های می شکستند، کوزه هایی نو را جایگزین آنها می کردند. آنها معتقد بودند تمام باد ها و قضاهای بد در کوزه متراکم می شوند و با این کار، بلاها رفع می شده اند.

آجیل مشکل گشا

در زمانی که آتش بر افروخته می شد، اقوام و دوستان با گردهمایی به دور هم، آجیل مشگل گشا می خوردند و بر این باور بوده اند کسی که این آجیل را در آن زمان می خورد با دیگران مهربان تر شده و از خیانت دوری می کنند.

فالگوشی

طبق این رسم قدیمی، در زمان برپایی جشن چهارشنبه سوری دختران جوان نیت می کردند و پس از آن پشت دری می ایستادند و سخنان افراد خانه را گوش می کردند و به تعبیر نیت خود بر اساس سخنان اهالی خانه می پرداختند.

قاشق زنی

یکی از رسم های جالب که در تاریخچه چهارشنبه سوری جایگاهی دارد رسم قاشق زنی است. طبق این رسم دختران و پسران چادری سر کرده و چهره خود را می پوشاندند و با رفتن به خانه همسایگان، با توجه به صدای قاشق زنی ای که همسایه می شنود از آنها آجیل و شیرینی می گرفتند. همسایگان کاسه های آنها را پر از آجیل و شیرینی می کرده اند.

آمار حوادث و تلفات چهارشنبه سوری سال ۱۳۹۶

سازمان اورژانس کشور اعلام کرد، ۲۰۸۲ نفر در کل کشور دچار آسیب های ناشی از شب چهارشنبه آخر سال شدند که ۲۷۷ نفر دچار سوختگی درجه دو و سه و ۳۴ نفر قطع عضو شدند. از مصدومین امروز ۱۰ درصد را خانم‌ها و ۹۰ درصد را آقایان تشکیل می‌دهند. در چهارشنبه سوری امسال یک فوتی در تهران، البرز، زنجان و اردبیل گزارش شد.

چهارشنبه سوری و هوش هیجانی

ما در زندگی روزمره با احساسات مختلفی روبرو هستیم، این آشنایی به دوران کودکی ما برمی گردد و برخی از احساسات لذت بخش هستند و برخی دیگر آزاردهنده اند. احساسات به دو بخش احساسات مثبت و احساسات منفی تقسیم می شوند، که هریک از این احساسات اهمیت ویژه ای در زندگی ما دارند. احساسات مثبت در افراد، منجر به پرورش قکر و آمادگی استفاده بهینه کردن از فرصت های موجود ، تقویت پیوندهای اجتماعی، خنثی کردن احساسات منفی می گردد.

هوش هیجانی را در گروه های مختلفی بررسی کرده ایم که عبارتند از :

هوش هیجانی در جوانان و نوجوانان

احساسات برای تمامی سنین است و در سن جوانی و نوجوانی به دلیل همزمان شدن با سن بلوغ به اوج می رسد. به دلیل اینکه فرد هر زمان وارد یک دوره جدید از زندگی می شود، احساس می کند توانمندی هایش باید فرق کند و آدم دیگری شود و احساساش چندین برابر می شود. نوجوان یا جوان در بعضی موقعیتها بدون اینکه علاقه مند به انجام اموری باشد، صرفا چون می خواهد نزد دوستان ضایع نشود دست به هر عملی که به نوعی تقلید کار آنان باشد ، می زند. اگر افکار پشت احساسات را نشناسیم نمی توانیم احساسات را مدیریت کنیم. رفتارهایی که انجام می دهیم بیشتر به دلیل نشناختن افکار، یک احساس بلاتکلیفی می دهد و نتیجه آن نوعی احساس درماندگی می شود. در میان جوانان، گروهی هستند که تمایل به کارهای ماجراجویانه در آنها زیاد است، این گروه، افراد احساسات طلبی هستند که اغلب توجهی به مثبت یا منفی بودن احساسات ندارند و گاهی ترساندن دیگران برای آنها لذت بخش محسوب می شود، در این میان کسانی که تمایلات ضد اجتماعی بیشتری دارند بیشتر از بقیه تمایل به نقض چارچوب های اجتماعی داشته و احتمالا از آزار و ترس دیگران لذت می برند، ایام پایانی سال با عنوان جشن چهارشنبه سوری از این امر استثناء نبوده و با شروع نیمه دوم اسفند تمایلات ضد اجتماعی آغاز و تا روزهای پایانی سال ادامه دارد.

احساسات فراتر از رفتار و نیاز انسانها

روانشناسان احساسات را فراتر از رفتار انسان می دانند و می گویند، هر فردی احساسات را یک مدل تجربه می کند. در صورتی که تجربه کردن احساسات به خودی خود یک تجربه سالم است. بعضی ها فکر می کند تخلیه احساساتی یعنی اینکه باید خودت را از احساسات خالی کنی. هوش هیجانی قسمتی از هویت یک انسان است، روانشناسان اعتقاد دارند که در مورد تجربه احساسات حق انتخاب داریم و می توانیم تصمیم بگیریم که چگونه احساسات را بروز دهیم. انسان ها در ابعاد و زمان های مختلف احساسات را تجربه می کنند و بروز می دهند. احساسات را نمی توان نادیده گرفت به این دلیل که در تمرکز و تصمیم گیری اختلال ایجاد می کند و اضطراب و تردیدها افزایش می یابد. احساسات برگرفته از برخی نیازهاست. در واقع افکار است که اجازه می دهد احساساتمان را بروز دهیم یا مخفی کنیم.
انواع احساسات عبارتند از:

احساسات ترس، احساسات خشم، احساسات اندوه، احساسات تنفر، احساسات شادی و سایر احساسات و مانند احساسات: احساس حقارت، نگرانی، تعجب، امید، غرور، غم، شرم، دلسوزی، عشق و محبت و سرکوب احساسات.

با اینکه سرکوب احساسات، یک مکانیسم دفاعی است باید بگوییم که: وقتی احساسمان را سرکوب می کنیم القا می کنیم که من اجازه ندارم این احساسات را تجربه کنم. در واقع مانند این است که حقی را از خود می گیرم. وقتی جوان راحت بتواند از احساساتش صحبت کند و جامعه و یا پدر و مادر او را سرکوب نکنند، یاد می گیرد حق و حقوق خود را بشناسد. یکی از وظایف اساسی خانواده، درک جوان و ایجاد احساس امنیت در نوجوان و جوان است. والدین باید به نوعی به فرزندان اطمینان بدهند آنها را همانگونه که هستند می پذیرند. تربیت درست هر فرد در خانواده، موضوع بسیار مهمی است چرا که هر جوانی به عنوان یکی از اعضای جامعه در امنیت جامعه نقش دارد.

مدیریت هوش هیجانی

مهارت مدیریت هوش هیجانی شخص را قادر می سازد تا احساسات مثبت و منفی را در خود و دیگران تشخیص دهد و اثرگذاری آنها را بر رفتار بشناسد و بلافاصله بتواند واکنش مناسبی به احساسات مختلف نشان دهد . به توانایی استفاده از احساسات، به نفع خویش و دیگران را هوش احساساتی می گویند و از ویژگی های پاسخ های احساساتی این است که نسبت به پاسخ های عقلی و خردگرا سریعتر عمل می کند و در این نوع عملکرد سرعت بر دقت ارجحیت داشته است. در حقیقت احساسات جوانان را نباید کنترل کرد بلکه باید مدیریت کرد. در واقع وقتی احساسات را کنترل می کنیم، محدودیت ایجاد می شود. وقتی احساسات محدود می شود به صورت رفتار ناسالم خود را نشان می دهد. همیشه نتیجه احساسات را در رفتار می بینیم. احساسات نیاز به مدیریت دارد. نیاز به کنترل ندارد. مدیریت یعنی مسئولیت پذیری، یعنی افراد نسبت به احساساتی که تجربه می کنند، مسئول هستند. هر احساساتی عواقبی دارد که در رفتار، خود را نشان می دهد. نوجوانی که احساسات را تجربه می کند باید ریشه احساسات را پیدا کند و بداند همیشه احساسات از یک پیش زمینه فکری نشات می گیرد.

نتیجه گیری

چهارشنبه سوری، جشنی ملی است که از گذشته در فرهنگ ما ایرانی ها ریشه کرده و هیچ تداخلی با فرهنگ دینی ما ندارد و اگر آنها را به صورت مکمل در کنار یکدیگر قرار دهیم، بسیاری از بحران های فرهنگی و اجتماعی ما کاهش پیدا خواهد کرد. در حقیقت بخشی از بحران ها و حوادث موجود در چهارشنبه سوری مربوط به افراط و تفریط های مردم جامعه می باشد. سیستم های فرهنگی و آموزشی به نسل های جوان و نوجوان درباره اهداف و آداب و رسوم رویکردهای فرهنگی، آموزش های لازم را نداده اند و همین امر موجب انتقال اشتباه این سنن به نسل جدید منجر شده است.

ترتیبی که مدرسه کسب و کار آیا برای خواندن مطالب هوش هیجانی به شما پیشنهاد می‌کند: