تمام رفتارها، الگوهای زندگی فردی و شغلی، احساسات و هوش هیجانی و رفتار ما از دوران کودکی که به عنوان طرحواره نام برده می‌شود، بسته به شرایط مختلف خانوادگی و جامعه شکل گرفته و تکامل پیدا می‌کند. این الگوها به عنوان یک عادت تا آخر عمر با ما خواهند بود. لذا شناخت آنها و چگونگی کنترل این تله‌ها ( دام، بند ) یکی از مهارت‌های فردی می‌باشد که هر شخصی باید با آنها آشنا باشد، تا بتواند با کنترل و مهار این رفتارها و عادتها به یک فرد موفق تبدیل شود. همراه ما باشید تا بیشتر با انواع تله زندگی چگونگی کنترل آنها آشنا شویم.
تله زندگی چیست؟
به یکسری الگو های منفی و ناسازگار که در دوران کودکی ما شکل گرفته و در بزرگسالی در شرایط مختلف زندگی به عنوان یک تکرار روی رفتار و احساسات ما تاثیر گذشته را تله زندگی یا به واژه فارسی طرحواره می‌گویند. عدم اصلاح و بهبود این رفتارها در آینده شغلی و اجتماعی و خانوادگی ما تاثیر زیادی دارد که لازم است حتما با شناخت آنها از روش درست و اصولی نسبت به مهار و بهبود فردی به خصوص مهارت هوش عقلانی IQ و هوش هیجانی EQ آن اقدام کنیم.
تروما “TRAUMA” یا همان تله زندگی، ناشی از دو عامل نیاز و اتفاق ناشی می‌شود. بدهی، امنیت، عزت نفس، خودمختاری، خودباوری، ارتباط با دیگران و بیان خود ۶ عامل اصلی است که باید در دوره نوجوانی روی بهبود آن کار کرد. با بالغ شدن و بروز اتفاقات دیگر نظیر سیل، زلزله، برشکستگی، ضرر و زیان، آموزش، از دست دادن والدین، بیماری و نا آرامی های اجتماعی که ممکن است در دوران بزرگسالی رخ دهد دام‌های زندگی خود را نشان می دهند.
انواع تله های زندگی :
- بازداری هوش هیجانی
- زندگی شکست
- رها شدگی
- بی اعتمادی و بد رفتاری
- آمیختگی
- زندگی اطاعت
- وابستگی
- خویشتن داری
- منشی
- آسیب پذیری
- تنبیه
- ایثار
- انزوای اجتماعی
- معیارهای سر سختتانه
- نقض و شرم
قبل از معرفی و آشنایی با انواع طرحواره زندگی ابتدا باید به این سوال پاسخ دهید : چگونه می‌فهمید به یکی از دام‌های زندگی زیر دچار شده‌اید؟ اگر پاسخ سخت یا کمی تامل بر انگیز است ادامه این مقاله را مطالعه کنید.
-
تله شکست در زندگی
اگر خودتان را با دیگران مقایسه می‌کنید و نسبت به موفقیت آنها حسادت دارید و این حس منفی باعث شده در توانایی شروع یک کاری تردید و ترس از شکست داشته باشید بدانید به تله شکست گرفتار شده‌اید. چرا که این تله باعث می‌شود شما از چالش های سنگین دوری کنید و هیج جدیت و عزمی برای شروع یا انجام کار نداشته باشید.
در محیط شغلی و کاری هم دقیقا همین حس نمایان می‌شود. به عنوان مثال ممکن است در انجام یک کار چالش بر انگیز مسئولیت پذیری داشته باشید یا کاری که نسبت به آن تعهد دارید تا به درستی انجام دهید دچار تردید می‌شوید و از انجام درست آن به دل خود ترس راه می دهید، که شکست بخورید ای موفق به انجام آن نشوید شما دچار به تله شکست شدید. نباید اجازه دهید باور بازنده‌ها در ذهن شما ایجاد نشود. اگر شما به این حس بد دچار شدید مقاله تله زندگی شکست را مطالعه کنید.
چند نمونه از دام شکست در زندگی را نام ببرید؟
- عدم پشتکار در زندگی خود ( این مشکل برای افراد موفق هم در کمین است )
- عدم اعتماد به نفس
- عدم مسئولیت پذیری و احساس مسئولیت در زندگی
- برخورد عقلانه با مسائل یا همان هوش هیجانی
- تکرار اشتباهات گذشته
- عدم نظم در زندگی
- پایین بودن عزت نفس
- دید جسورانه در زندگی
-
تله زندگی رها شدگی
یکی دیگر از انواع تله زندگی رهاشدگی است. اگر یک حس بدبینی نسبت به وضعیت خانواده و دوستان خود ایجاد شده است که مبادا عزیزانتان بمیرند یا شما را ترک کنند و شما تنها بمانید به دیگران نزدیک می‌شوید تا تنهایی خود را رفع کنید، اما خیلی زود از آنها دوری کرده و از خود می‌رانید بدانید به تله رهاشدگی گرفتار شده‌اید. این تله با کاهش اعتماد به نفس شما را از ورود به جر و بحث و ارتباطات پایدار شما را دور نگه می‌دارد و یک ترس پنهان در دل شما ایجاد می‌کند. اگر فکر می‌کنید به تله رها شدگی گرفتار شده‌اید مقاله تله زندگی : رها شدگی را مطالعه کنید.
دام رها شدگی از چه سنی شروع می‌شود؟
از دوره کودکی این دام شروع می شود. افرادی که فرزندان بیشتری در خانواده خود دارند به دلیل برخورد متعصبانه یا آزار و اذیت یا طرد شدگی توسط خانواده و اطرافیان در این بند گرفتار می‌شود. چند نمونه از رها شدگی شامل موارد زیر می‌باشد :
- سو استفاده قرار گرفتن
- خودخوری یا گوشه گیری
- مجازات شدن
- وابستگی به چیزی
- عدم کنترل هوش هیجانی
- آسیب پذیر بودن از جانب دیگران
-
تله زندگی تایید طلبی
اگر تلاش کردید تا همه را از خود خشنود و راضی نگهدارید اما در برهه ای از زمان حس می‌کنید ممکن است اطرافیان، دوستان یا نامزد نسبت به شما احساس شک و تردید داشته باشند، به این تله گرفتار شده اید. چرا که وقتی وارد یک جمع می‌شوید سعی می‌کنید برای راضی نگهداشتن بیشتر آنها، خود را به اخلاق و رفتار دوست داشتنی آنها تبدیل کنید و از ورود به جر و بحث با آنها دوری می‌کنید نشانه این تله هست. اگر این حس را دارید که دوست دارید دیگران شما را تشویق کنند اما خود شما از تشویق خود هراسان هستید و دچار بدبینی نسبت به خود هستید، گرفتار تله جاه طلبی شده‌اید.
برای رها شدن از این تله روش های زیر را به کار بگیرید :
- تایید فوری هر چیزی که دیگران می گویند.
- توافق با دیگران برای جلوگیری از درگیری
- با اندکی مطالعه ذهنیت خود به موضوع را عوض کنید.
- اظهارات خود را با نظر مخاطبان تغییر دهید.
- به دنبال راهی برای دیده شدن باشید.
- کالای معیوب را برنگردانید.
- اگر استعداد دارید مدل شوید.
- به دنبال روش های بهترین بودن باشید.
-
تله بی اعتمادی و بدرفتاری
این تله مربوط به احساس امنیت شما از محیط و ارتباطات شما با دوستان می‌شود. چرا که این حس در شما به وجود آمده که ممکن است توسط دوستان خود دچار بدرفتاری، خیانت، خشنونت و سوء استفاده شوید نشانه تله بی اعتمادی است. چنانچه نمی‌توانید به سادگی به هر کسی اعتماد کنید و این حس که، ممکن است فرد شما را فریب دهد و به شما نزدیک شده تا شما را جذب کند یکی دیگر از نشانه‌های تله بی اعتمادی در زندگی محسوب می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم مقاله تله زندگی بی اعتمادی و بدرفتاری را مطالعه کنید.
۸ روش رهایی از تله بی اعتمادی
- با یک روانشناس مشاوره کنید.
- یک دوست مطمئن و با اعتماد پیدا کنید.
- هنگام عصبانیت خشم خود را کنترل کنید.
- خود را سرزنش نکنید.
- از افرادی که ممکن است به شما ضربه یا قابل اعتماد نیستند دوری کنید.
- جلوی سو استفاده های فعلی را بگیرید.
- اگر در کار و شغلی همکار یا شریک دارید به کسی اعتماد کنید که احترام شما را نگهدارد.
- از افرادی که نزدیک هستند سو استفاده نکنید.
-
تله زندگی آمیختگی
این تله زمانی ایجاد می‌شود که وابسته کسی شوید و هر آنچیزی که خواسته طرف مقابل است از خواسته شما اولویت گرفته نشانه گرفتار شدن در تله آمیختگی است. ایین حس زمانی که با نامزد یا همسر یا خانواده خود یا دوستان و والدینتان هر آنچیزی که از شما بخواهند به عنوان خواسته خود قبول می کنید و هیچ اهمیتی به نظر و احساس خودبه درست و غلط بودن آن نمیکنید، یا اینکه حس رفتارهایی مثل خیانت یا آسیب زدن به آنها از جانب شما ممکن است ایجاد شود، جز نشانه های این تله زندگی است.
-
تله زندگی بزرگ منشی
اگر عاشق هیجانی مانند رد شدن از خط قرمزه، ارجع دادن نیاز خود نسبت به نیاز دیگران یا طلبکارکردن دیگران و احساس کنترل دیگران را در خود دارید به تله زندگی بزرک منشی گرفتار شده اید. اگر می‌خواهید هر جوری که دوست دارید رفتار می کنید و انتظار دارید دیگران هم تابع شما باشند و اگر تابع نشدند پرخاشگر شده و از حوصله می‌روید نشانه‌های بد این تله زندگی است. این تله باعث انزوا، ترد شدن و محرومیت و پایین آمدن هوش هیجانی شما می‌شود. جهت مطالعه بیشتر مقاله تله زندگی بزرگ منشی و استحقاق را مطالعه کنید.
-
تله زندگی بدبینی
اگر اتفاقات و حس‌های منفی نسبت به حس‌های مثبت در شما بیشتر است و این حس منفی برای موقعیت و آینده شغلی و اجتماعی شما را نگران می‌کند و این تصور که ممکن است کاری که الان خوب می‌رود بعدا به هم بریزد و شما شکست بخورید و دچار دردسر اینکه ممکن است تصمیم اشتباهی بگیرید و بحران ایجاد کنید نشانه گرفتار شدن در تله بدبینی هستند. برای مطالعه بیشتر مطلب تله بدبینی و منفی گرایی را مطالعه کنید.
-
تله زندگی تنبیه
اگر از دست خود عصبانی هستید و در هر کار اشتباه برای تنبیه به خود سخت می‌گیرید و خود را مورد نقد قرار می‌دهید یا اینکه رفتار شما باعث شرمنده شدن و احساس گناه در خود می شود به این تله گرفتار شده‌اید. اگر اتفاق بدی برات بیفتد، تصور اینکه این حق شما بوده و باعث می‌شود دیگران را تحت تاثیر این احساس بد قرار دهید و به خاطر اشتباه خود، دیگران را نبخشید و عذر خواهی نکنید دچار تله زندگی تنبیه شدید. برای مطالعه بیشتر مطلب تله تنبیه را مطالعه کنید.
-
تله زندگی وابستگی
یکی دیگر از انواع تله زندگی که تقریبا دارای نشانه‌های تله آمیختگی است. اما با این تفاوت که در این تله شما به صورت کاملا وابسته و متکی به (همسر، والدین) شده اید و خواسته‌های آنها را نسبت به خواسته خود ارجع می‌دهید و مطابق این خواسته مدام نظر خود را نسبت به انجام کارهای خود تغییر می‌دهید و از مسولیت پذیری و ایجاد خلاقیت در زندگی و شغل خود دوری می‌کنید نشانه گرفتار شدن در تله زندگی وابستگی است. برای مطالعه بیشتر مقاله تله وابستگی و بی کفایتی را مطالعه کنید.
-
تله زندگی خویشتن داری
اگر در کارهای خود از این شاخه به اون شاخه می‌پرید و هیچ تمرکز کافی روی کارهای مختلف ندارید و نمی‌توانید به مدت طولانی در یک مهارت و کاری بمانید شما به تله زندگی خویشتن داری گرفتار شده‌اید. این رفتارها با عصبانی شدن و بی نظمی و ترسیم خط قرمزهای مختلف نسبت به خود بیشتر خود را نشان می‌دهد. این تله باعث کاهش هوش هیجانی و در نتیجه تبدیل شدن به یک فرد بی نظم و بی برنامه می‌شود. برای مطالعه بیشتر پیشنهاد می‌کنیم مقاله تله خویشتن داری و خود انضباطی ناکافی را مطالعه کنید.
-
تله زندگی آسیب پذیری
احساس ترس و نا امنی نسبت به مشکلات مالی احتمالی یا سلامتی خود و اطرافیان یا اضطراب نسبت به تامین امنیت برای خانواده یا همسر خود دارید باعث می‌شود که از یک زندگی شیرین و راضی کننده برخوردار نشوید از نشانه‌های این تله است. ممکن است برای کاهش اضطراب یا استرس‌های خود سراغ رفتارهایی مانند اعتیاد، خودفروشی می‌روید یا اینکه از سوار شدن به آسانسور، یا پشت فرمان ماشین نشستن یا سفر کردن یا اینکه در حوزه کاری و تجارت از سرمایه گذاری و ترفیع ترس دارید نشانه‌های تله آسیب پذیری است.
-
تله بازداری هیجانی
یکی دیگر از انواع تله زندگی تله مربوط به روابط احساسی و عاشقانه و عاطفی است. چرا که وقتی این حس که دیگران توجهی به شما ندارند یا اهمیتی به حضوذ و وجود شما نمی‌دهند به وجود می آید. اینکه افراد از ارتباط با شما فرار می‌کنند یا نمی خواهن رابطه نزدیکی با شما داشته باشند نشانه‌های تله زندگی بازداری هیجانی است.
-
تله زندگی ایثار و قربانی
این تله مربوط به احساس گناه نسبت به مشکلات دیگران مربوط می‌شود. اگر شما برای کسی ایثار یا خوبی کردید اما می‌ترسید که در این زمینه زیاد به خوبی و ایثار طرف مقابل توجه نکردید دچار آن می‌شوید. نیاز فردی خود را در اولویت دوم قرار داده و به تامین و رفع نیازهای دیگران توجه می‌کنید. و همیشه ترس و نگرانی از اینکه فرد شما بعدا دچار مشکل شود باعث تاثیر در رفتار، اخلاق و دید شما در زندگی شخصی می‌شود. برای مطالعه بیشتر پیشنهاد می کنیم مقاله تله زندگی ایثار را مطالعه کنید.
-
تله انزوای اجتماعی
اگر این حس دارید که نمی‌توانید در جمع دوستان، جشن یا گردهمی و تفریح و گشت و گذار دوستانه حضور داشته باشید و ترس از اینکه شبیه آنها نیستید و ناراحت شده‌اید دچار این تله می‌شوید. چرا که همیشه تو این فکر هستید دیگران در آن جمع چه فرقی نسبت به بهت خواهند داشت و این حس به مرور باعث دور شدن شما از جمع اجتماعی و انزوا خواهد شد. هر چند از نظر نیاز درونی احساس می‌کنید به دیگران نیاز دارید اما اراده و عزمی برای حل آن ندارید. برای مطالعه بیشتر مقاله تله انزوای اجتماعی را مطالعه کنید.
-
تله معیارهای سرسختانه
توقع و انتظار بیش از حد از خود و ایجاد استانداردهای کاری و اجتماعی از مشکلات این تله است. دوست دارید اگر کاری را انجام می‌دهید و آن را به نحو احسن به جای خود رسانده‌اید اما این حس که کافی نیست و باید بیشتر روی آن تمرکز و کار انجام می‌دادید نشانه تله معیار سرسختانه است. به دنبال این حس حالت‌هایی مانند شکست و شرمساری و حقارت فردی در شما ایجاد شده و باعث به وجود آمدن مشکلات و تله‌های دیگر زندگی و حتی سلامتی نظیر فشار خون، استرس، آشفتگی و غیره خواهد شد. پیشنهاد می‌کنیم اگر به این تله گرفتار شدید مقاله تله معیارهای سرسختانه و عیب جویی افراطی را مطالعه کنید.
-
تله نقص و شرم
اگر خود را ار و ذلیلی فرض می‌کنید و احساس می‌کنید پر از عیب و نقص هستید و از اینکه این حس را دارید از خود عصبانی هستید نشانه تله نقص و شرم است. چرا که این تله باعث می‌شود این احساسات منفی را از دیگران دور نگهدارید تا شرمسار و پیشمان بیشتری نشوید . اقتاد دیگران از شما و عصبانی شدن یکی از نشانه‌های مهم این تله زندگی است. برای این تله در مقاله تله زندگی نقص و شرم بیشتر بحث شده است.
مدرسه کسب و کار آیا در دوره‌های آموزش مهارت فردی به صورت عملی و تیمی در مورد انواع تله‌های زندگی و روش‌های اصلاح و بهبود آن در هر سنی آموزش‌های لازم را به شما ارایه می‌دهد،تا به شما کمک کند برای درک و کنترل احساسات و افزایش هوش هیجانی پایین ، به یک فرد مثبت و موفق تبدیل کنیم. اما قبل از اینکه تصمیم بگیرید آیا شما هم نیازمند آموزش و اصلاح رفتار فردی خود هستید این مقاله را به دقت بخوانید و سپس در آزمون تله های زندگی شرکت کنید.
پرسش و پاسخ
-
چگونه می توانیم به تله زندگی گرفتار نشویم؟
۴ دلیل الی که کمک می کند نشانه های اولیه تله زندگی را بشناسید و از آن جلوگیری کنید شامل موارد زیر است :
- سنجش تاثیر تصمیم های شما در آینده
- دقت در انتخاب هزینه برای شروع کاری
- آمادگی و پیش بینی گرفتار شدن در ناراحتی را داشته باشید.
- این را بپذیرید که شما هم مانند بقیه ناقص هستید و هیچ انسانی کامل نیست.
-
یکی از مهمترین تله های زندگی چیست؟
بیشتر در افرادی که ثبات شغلی ندارند یا شراکت زناشویی دارند اتفاق می‌افتد. صدمه دیدن با ترک کردن یکی از مهمترین تله‌های زندگی است.
-
افراد در چه مرحله ای از زندگی خود به تله زندگی گرفتار می شوند.
بدهی، بزرگترین عاملی که افراد را به تله زندگی در هر زمانی می‌تواند سوق دهد است.
-
چه کنیم از به بدهی گرفتار نشویم؟
- سعی کنید از سود حاصله از سرمایه گذاری برای پرداخت وام خود استفاده کنید.
- دنبال سر رسید مانند چک نباید.
- هزینه خود را دقیق کنترل و مدیریت کنید.
- وام های خود را به حداقل و قابل تحمل کاهش دهید.
- دنبال وام هایی باشید که توان پرداخت آنها
